In de Omgevingswet ontbreekt een landelijk afwegingskader voor maatregelen om de veiligheid voor mensen op buitenlocaties te verhogen, bij kleine en grote incidenten met gevaarlijke stoffen. Mensen op buitenlocaties zijn niet beschermd door een gebouw en worden daarom blootgesteld aan meer warmtestraling, overdruk en hogere concentraties giftige stoffen. Bovendien kunnen mensen, door de mogelijke afwezigheid van bebouwing, ook buiten de aandachtsgebieden onvoldoende beschermd zijn tegen de gevaren van brand, explosie en/of een gifwolk. In veel gevallen kunnen zij zich niet in veiligheid brengen.
De Omgevingswet vereist dat er rekening gehouden wordt met relevante aspecten van branden, rampen en crises op kwetsbare en beperkt kwetsbare locaties. Om invulling te geven aan deze paragraaf van de Omgevingswet is een aanvullende benadering nodig: in deze Handleiding Omgevingsveiligheid Mensen op Buitenlocaties wordt een manier gepresenteerd om ook bij buitenactiviteiten zo vroeg mogelijk in het proces een expliciete veiligheidsafweging uit te voeren.
Om inzichtelijk te maken in welk gebied zich bij een incident met gevaarlijke stoffen nog levensbedreigende gevolgen voor mensen op buitenlocaties kunnen voordoen introduceren wij hier het begrip attentiegebieden. Attentiegebieden zijn nog niet in de Omgevingswet opgenomen en daarom ligt er geen wettelijke verplichting om attentiegebieden in visies, programma’s en plannen op te nemen. Om de veiligheid voor mensen op buitenlocaties te verhogen, kunnen extra maatregelen binnen attentiegebieden overwogen worden. Bij de ontwikkeling van deze handleiding zijn naast de brandweer, omgevingsdiensten, GGD (Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst)/GHOR (Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio) en veiligheidsregio's betrokken geweest.
Metadata:
- Opdrachtgever: Brandweer NL; GHOR/GGD; Omgevingsdiensten
- Auteur(s): Werkgroep Risico’s Mensen Buiten
- Datum laatste actualisatie:12-12-2019
Met welk doel is het voorbeeld opgesteld?
Aandachtsgebieden zijn meestal te klein om het gesprek over voldoende bescherming of risicoacceptatie voor mensen op locaties buiten op gang te brengen, terwijl de Omgevingswet wel vereist rekening te houden met relevante aspecten van branden, rampen en crises (Art. 5.2 Bkl (Besluit kwaliteit leefomgeving)). De Handleiding Omgevingsveiligheid Mensen op Buitenlocaties presenteert een manier om ook bij buitenactiviteiten zo vroeg mogelijk in het proces een expliciete veiligheidsafweging uit te voeren.
Is er een verbinding met de stappenplannen uit het Handboek Omgevingsveiligheid van het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu)?
Nee, is aanvullend op de stappenplan bepalen aandachtsgebieden.
Binnen welk stappenplan is het voorbeeld toepasbaar?
Stappenplan besluitvorming groepsrisico
Waartegen biedt het voorbeeld bescherming?
Brand, explosie en gifwolk op buitenlocaties.
Wat is het beoogde effect van het toepassen van het voorbeeld?
De handleiding kan door de veiligheidsadviseurs gebruikt worden voor de advisering van het Bevoegd Gezag, bij de voorbereiding, planning en uitvoering van activiteiten in de buitenlucht in de nabijheid van een risicobron
Welk ontwerpprincipe is er gebruikt?
afstand houden, toename omvang en dichtheid bevolking beperken, omgevingsmaatregelen bij de risicobron, vlucht en schuilmogelijkheden, repressieve maatregelen en voorzieningen, risico- en crisiscommunicatie, risico-acceptatie
Wat is er bekend over de juridische borging van het voorbeeld?
In het document zijn suggesties voor borging van maatregelen aangedragen
Type omgeving: buitenlocaties
Wat kan de gebruiker leren van het voorbeeld?
Het doel van de Handleiding Omgevingsveiligheid Mensen op Buitenlocaties is het bieden van inzicht in de verschillen tussen de veiligheid en het handelingsperspectief voor mensen in gebouwen en mensen op buitenlocaties.