Risicocommunicatie omvat voorlichting en communicatie over gevaren en risico’s waar mensen aan blootgesteld kunnen worden. Risicocommunicatie gaat over de inhoud van het risico, over handelingsperspectieven waarmee mensen hun zelfredzaamheid kunnen vergroten en over de maatregelen die de overheid zelf neemt om gevaren en risico’s te beperken of die worden getroffen wanneer zich een ramp of crisis voordoet. Risicocommunicatie vindt plaats op een moment dat er niets aan de hand is.
Doel campagne
Met de campagne ‘Gevaarlijke stoffen over het spoor? Heb de risico’s door!’ informeren gemeenten mensen die binnen een zone van 200 meter van het spoor wonen, werken of studeren over de (minimale) risico’s op een ongeluk. In deze zone is de impact van een ongeval het grootst. De nadruk ligt hierbij op wat mensen in de eerste 15 minuten na een incident met een trein die gevaarlijke stoffen vervoert moeten doen. Als de hulpdiensten nog niet ter plaatse zijn. In de eerste minuten na een incident wordt altijd een beroep gedaan op de zelfredzaamheid van mensen.
Inhoud campagne
Er zijn verschillende campagnematerialen ontwikkeld. Samen met de deelnemende gemeenten worden keuzen gemaakt over de in te zetten campagnematerialen. Denk hierbij aan verschillende vormen van drukwerk, zoals een informatiekaart die kan worden bezorgd bij mensen die dicht bij het spoor wonen of een poster die kan worden opgehangen bij instellingen. Hierop staat wat mensen het beste kunnen doen bij een incident. Daarnaast zijn er online middelen ontwikkeld. Bij de inzet van deze online middelen zien mensen die in de buurt van het spoor wonen, werken, studeren of verblijven berichten op hun social media accounts gedurende enkele campagne weken. Er worden drie stappen doorlopen: Stap 1: Herkenning. Het karakter in de vorm van een slagboom spreekt de ontvanger toe in een animatie. Stap 2: Aandacht. Met behulp van een tweede animatie proberen we de ontvanger na te laten denken. Weet de ontvanger wat hij of zij moet doen bij een ongeval? Stap 3: De derde animatie gaat over het overbrengen van het handelingsperspectief. Hoe breng je jezelf in veiligheid?
Achtergrondinformatie en veel gestelde vragen zijn gebundeld op de website 'Op het juiste spoor' . Hier is ook een videoanimatie geplaatst waarin het handelingsperspectief is gevisualiseerd.
Metadata
- Opdrachtgever: Brabantse gemeenten (Eindhoven, Helmond, Deurne, Nuenen, Geldrop-Mierlo, ‘s-Hertogenbosch, Vught, Oss, Boxtel, Best, Heeze-Leende en Cranendonck) en de Veiligheidsregio’s Brabant-Noord en Brabant-Zuidoost.
- Datum laatste actualisatie: februari 2024
Praktijkvoorbeeld
Wanneer en waar is het voorbeeld toegepast?
De campagne ‘Gevaarlijke stoffen over het spoor? Heb de risico’s door!’ is in 2019 tot stand gekomen vanuit een samenwerking van een aantal Brabantse gemeenten en de Veiligheidsregio’s Brabant-Noord en Brabant-Zuidoost. De campagne is in 2019 voor het eerst ingezet en in 2021 herhaald. De campagne kreeg in 2024 een vervolg in 8 Brabantse gemeenten: Eindhoven, Helmond, Deurne, Nuenen, Geldrop-Mierlo, Best, Heeze-Leende en Cranendonck.
Met welk doel is het voorbeeld opgesteld?
Het goederenvervoer per spoor neemt de komende jaren toe in onze regio. Onder deze goederen bevinden zich ook gevaarlijke stoffen. Het risico op een spoorincident is klein. De gevolgen van een incident kunnen echter groot zijn. De hulpdiensten en gemeenten vinden het belangrijk dat inwoners weten hoe zij moeten handelen als het mis gaat. Uit onderzoek bleek dat ook bij inwoners deze behoefte leeft.
Met de campagne ‘Vervoer gevaarlijke stoffen over het spoor? Heb de risico’s door!’ informeren gemeenten mensen die binnen een zone van 200 meter van het spoor wonen, werken of studeren over de (minimale) risico’s op een ongeluk. De nadruk ligt hierbij op wat zij in de eerste 15 minuten na een incident met een trein die gevaarlijke stoffen vervoert moeten doen. Als de hulpdiensten nog niet ter plaatse zijn. In de eerste minuten na een incident wordt altijd een beroep gedaan op de zelfredzaamheid van mensen.
Is er een verbinding met de stappenplannen uit het Handboek Omgevingsveiligheid van het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu)?
Ja.
Binnen welk stappenplan uit het Handboek Omgevingsveiligheid is het voorbeeld toepasbaar?
Stappenplannen verantwoording ontwerp veilige omgeving en Stappenplan besluitvorming omgevingsveiligheid.
Wat is het beoogde effect?
Risicocommunicatie draagt bij aan het bevorderen van de zelfredzaamheid tijdens rampen en crises. Het biedt mensen inzicht in de consequenties van de risico’s én biedt mensen een handelingsperspectief op het moment dat dat risico toch werkelijkheid wordt.
Type omgeving:
Spoorzone, gebouwen en locaties binnen een zone van 200 m van het spoor.
Wat kan de gebruiker leren van het voorbeeld?
Handelingsperspectief bij een ongeval op spoor met brand, explosie en het vrijkomen van gevaarlijke stoffen.
Op welke type werkzaamheden is het voorbeeld van toepassing?
Risicocommunicatie en communicatie